Omschrijving

In de afgelopen 500 jaar is met schokken en stoten de basis gelegd voor de wereldeconomie zoals we die nu kennen. Tegenwoordig zijn alle landen van de wereld in meer of mindere mate economisch en politiek met elkaar verbonden. Tot het begin van de twintigste eeuw heeft de Europese expansie overzee binnen dit globaliseringsproces een hoofdrol vervuld.

In een serie van tien colleges belichten afwisselend Leonard Blussé en Piet Emmer hoe de koloniale geschiedenis van Nederland dient te worden begrepen tegen de achtergrond van de geschiedenis van Europa's expansie overzee en de wereldwijde interactie die als gevolg daarvan plaatsvond.

Inhoud

College 1. West-Europa aan de vooravond van de expansie overzee
H1. Inleidende opmerkingen over de betekenis van de Europese expansie
H2. Van middeleeuwen naar renaissance
H3. Cap d'Asie: de maritieme handel in Noord- en Zuid-Europa

College 2. De Iberiërs en de expansie naar het westelijk halfrond
H4. Waarom Spanje en Portugal?
H5. De uitwisseling van mensen, dieren, planten en ziektes tussen Europa en de Nieuwe Wereld
H6. De eerste Nederlandse vaarten in het Atlantische gebied tot de oprichting van de West-Indische Compagnie in 1621

College 3. Portugal en de expansie naar het oostelijk halfrond
H7. De opkomst van een maritieme mogendheid
H8. De handelswereld van Moesson Azië
H9. Stichting, bloei en verval van de Estado da India

College 4. Het Caribische gebied, de WIC en de slavenhandel
H10. De Nederlandse koloniën in de Nieuwe Wereld: Nieuw-Nederland, Nederlands-Brazilië en de Antillen en Guyana's
H11. De zwakte van de WIC en de oprichting van de tweede WIC in 1674
H12. Migratie en slavenhandel naar de Nederlandse koloniën

College 5. De VOC in Azië: 1600-1800
H13. Institutionele vernieuwingen in de overzeese handel
H14. Het handelsnetwerk van de VOC in Azië
H15. Van zeemacht naar koloniale mogendheid

College 6. De West en de afschaffing van de slavernij
H16. De protesten tegen de slavenhandel en slavernij
H17. De dekolonisatie in Noord- en Zuid-Amerika en de slavenopstand in Saint-Domingue (Haïti)
H18. De afschaffing van de slavenhandel en de slavernij

College 7. Van wingewest tot ereschuld: Nederlands-Indië in de negentiende eeuw
H19. De exploitatie van een wingewest
H20. De liberale hervormingen: successen en uitwassen van de koloniale samenleving

College 8. Het moderne imperialisme
H21. De voorlopers van het moderne imperialisme en de scramble for Africa
H22. De theorievorming: Hobson, Marx, Schumpeter, de dependentistas, Gallagher/Robinson, Wallerstein en Hopkins
H23. Was er een Nederlands imperialisme?

College 9. De laat-koloniale staat, van ethische politiek tot wereldoorlog
H24. De ethische politiek
H25. De opkomst van de nationalistische beweging
H26. Het glazen huis: de nadagen van Nederlands-Indië

College 10. De dekolonisatie
H27. De dekolonisatie van handelsposten, plantagekolonies, vestigingskolonies en bestuurskolonies
H28. De dekolonisatieoorlogen: Nederlands-Indië, Vietnam, Algerije en zuidelijk Afrika
H29. Kolonialisme, neokolonialisme en de rijkdom van het Westen